DERS TANITIM BİLGİLERİ


Dersin Adı
İnsan Toplum Gezegen I
Kodu
Yarıyıl
Teori
(saat/hafta)
Uygulama/Lab
(saat/hafta)
Yerel Kredi
AKTS
HSP 101
Güz
1
2
2
3
Ön-Koşul(lar)
Yok
Dersin Dili
İngilizce
Dersin Türü
Zorunlu
Dersin Düzeyi
Lisans
Dersin Veriliş Şekli -
Dersin Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Dersin Koordinatörü
Öğretim Eleman(lar)ı
Yardımcı(ları) -
Dersin Amacı Bu dersin sonunda öğrencilerin, sağlığın belirleyicilerini tanımlayabilmeleri, toplum sağlığını ve riskleri belirlemede kullanılan ölçütleri açıklayabilmeleri, sağlık hizmetleri ile ilgili kavramları açıklayabilmeleri, Türkiye’de sağlık sisteminin yapısını ve birinci basamakta sunulan sağlık hizmetlerini açıklamaları, ekosistem ve bileşenlerinin insan sağlığı üzerine etkilerini tanımlamaları, tıbbın tarihsel gelişimi ile hekimlik mesleğinin değerlerini ve sorumluluklarını açıklayabilmeleri amaçlanmaktadır.
Öğrenme Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
  • 1- Sağlık ve hastalığı biyopsikososyal yönden tanımlayabilecektir.
  • 2- Toplumda sağlık ve hastalığı etkileyen faktörleri (genetik, beslenme, çevre, çalışma, sosyal, ekonomik, psikolojik, kültürel ve yaşam tarzı faktörleri) sayabilecektir.
  • 3- Sağlığın sosyal belirleyicilerini ve sağlık üzerine etkilerini açıklayabilecektir.
  • 4- Sağlık düzeyi ölçütlerini (morbidite, mortalite, hastalık yükü) açıklayabilecektir.
  • 5- Küresel ve ulusal düzeyde en önemli ölüm nedenlerini ve hastalıkları sıralayabilecektir.
  • 6- Birincil, ikincil, üçüncül korunma düzeyi önlemlerini ve temel sağlık hizmetlerini açıklayabilecek, sağlık hizmetlerini sınıflandırabilecektir.
  • 7- Birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemini ve özelliklerini açıklayabilecektir.
  • 8- Türkiye sağlık sisteminin tarihçesini açıklayabilecektir.
  • 9- Türkiye’de birinci basamak sağlık kurumlarından ASM, TSM'lerde ve devlet hastanelerinde sunulan sağlık hizmetlerini açıklayabilecektir.
  • 10- Türkiye sağlık sistemini örgütlenme ve finansman gibi temel özellikleri ile açıklayabilecektir.
  • 11- Tıbbın diğer disiplinlerle ilişkisini açıklayabilecektir.
  • 12- Tıbbın tarihsel gelişimini tanımlayabilecektir.
  • 13- Hekimlik mesleğinin değerlerini ve sorumluluklarını açıklayabilecektir.
  • 14- Evrensel etik ilkeleri/değerleri (adalet, eşitlik, doğruluk, dürüstlük, güvenilirlik, sorumluluk, farklılıklara saygı, yardımseverlik ve gözetme, yurttaşlık) tarihsel bağlamı içinde tanımlayabilecektir.
Ders Tanımı Bu derste, sağlığın belirleyicileri, sağlık düzeyi ölçütleri, Türkiye’de sağlık sisteminin yapısı ve profesyonelliğe giriş konuları ele alınacaktır.
Dersin İlişkili Olduğu Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları

 



Dersin Kategorisi

Temel Ders
X
Uzmanlık/Alan Dersleri
Destek Dersleri
İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri

 

HAFTALIK KONULAR VE İLGİLİ ÖN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Oriantasyon haftası
2 Hastalık nedir?: Nedensellk üzerine kısa bir deneme Sağlık nedir? Hastalık nedir? Kültür ve sağlık Concept of Health and Illness. In Donovan D, McDowell I (eds) AFMC Primer on Population Health. 2017 (2nd edition) The Association of Faculties of Medicine of Canada, Ottava, p11-23. http://nextgenu.org/course/resource.php?tbl=2&id=7998&course=205&url=https%3A%2F%2Fafmc.ca%2FAFMCPrimer.pdf%3Fver%3D1.1%23page%3D246§ion=8
3 Gezi: Müzeler (Arkeoloji ve Etnoğrafya müzesi) http://www.konak.bel.tr/sayfa/izmir-kadin-muzesi http://www.izmirmuzesi.gov.tr/izmir-muze-mudurlugu-izmir-arkeoloji-muzesi.aspx http://www.izmirmuzesi.gov.tr/izmir-muze-mudurlugu-etnografya-muzesi.aspx
4 Tıp tarihine bir bakış: Geçmişten günümüze hekimlik
5 Tıbbın Diğer Disiplinler Ile Ilişkisi- Multidisipliner Yaklaşım
6 Tatil
7 Sağlığı Etkileyen Faktörler (biyopsiko-sosyal, çevresel, genetik, yaşam şekli, sağlık hizmeti) Sağlığın sosyal belirleyicileri ve sağlık üzerine etkileri
8 İnsan haklarına giriş İnsan hakları ve tıbbi etik farkı Sağlık hakkı Bioethics Core Curriculum Section 2: Study Materials Ethics Education Programme Version 1.0 SHS/EST/EEP/2011/PI/3 UNESCO 2011 http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/themes/bioethics/ethics-education-programme/activities/educational-resources/
9 Sağlık sistemleri, eşitsizlikler (film tartışma- Sicko)
10 Toplumu Tanıma (coğrafik, demografik, sosyal, ekonomik, kültürel özellikler ve sağlığın belirleyicileri) Sağlık düzeyi ölçütleri (morbidite, mortalite, hastalık yükü) Küresel ve ulusal düzeyde en önemli ölüm nedenleri ve hastalıklar Jaime Gofin,Rosa Gofin, Jones and Barlet Learning. Essentials of Global Community Health. 2011; Characterization of a community. p73-77. https://books.google.com.tr/books?id=Rzuv9Pi6cBgC&pg=PA69&lpg=PA69&dq=Community+characterization+copc&source=bl&ots=TAkU2OP9A0&sig=_XR3bqjExQUNHns8FrHeGYZyO6E&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi7neHd2-vVAhWNEVAKHeCQA2UQ6AEIVjAF#v=onepage&q=Community%20characterization%20copc&f=false Methods: Measuring Health. In Donovan D, McDowell I (eds) AFMC Primer on Population Health. 2017 (2nd edition) The Association of Faculties of Medicine of Canada, Ottava, p180-189. http://nextgenu.org/course/resource.php?tbl=2&id=7998&course=205&url=https%3A%2F%2Fafmc.ca%2FAFMCPrimer.pdf%3Fver%3D1.1%23page%3D246§ion=8 WHO/ Global Health Observatory (GHO) data http://www.who.int/gho/en/ http://www.who.int/gho/countries/tur/country_profiles/en/ https://www.populationpyramid.net/turkey/2016/ http://apps.who.int/gho/data/node.country
11 Türkiye'de Sağlık Sisteminin Organizasyonu, ASM, TSM Gezisi - Birinci Basamak Sağlık Örgütlenmesi (içinde) Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Türkiye Sağlık Raporu 2014. Ertem M, Çan G (Eds) HASUDER Yayın No :2014-8 p:733-48. http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/TSR2014T.PDF Ocek Z et al. Family medicine model in Turkey: a qualitative assessment from the perspectives of primary care worker. BMC Fam Pract. 2014; 15: 38. (Background section) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3942270/ Yaman H. Primary Care in Turkey. Eurepean forum for primary care. http://www.euprimarycare.org/column/primary-care-turkey
12 Türkiye'de Sağlık Sisteminin Organizasyonu, Gezi- Urla Devlet Hastanesi
13 Arasınav (Sağlık düzeyi ölçütleri, sağlığın belirleyicileri) Öğrenci sunumları
14 Birincil, ikincil, üçüncül korunma düzeyi önlemleri Temel sağlık hizmetleri Sağlık hizmetleri sınıflandırması Birinci basamak sağlık hizmetlerinin önemi, özellikleri Basic Concepts in Prevent ion, Surveillance, and Health Promotion. In Donovan D, McDowell I (eds) AFMC Primer on Population Health. 2017 (2nd edition) The Association of Faculties of Medicine of Canada, Ottava, p109-115. http://nextgenu.org/course/resource.php?tbl=2&id=7998&course=205&url=https%3A%2F%2Fafmc.ca%2FAFMCPrimer.pdf%3Fver%3D1.1%23page%3D246§ion=8 WHO/Primary health care. http://www.who.int/primary-health/en/ Alma Ata Declaration https://www.youtube.com/watch?v=LA_DSip5Y2I Prof. Dr. Nusret H. Fişek.Halk Sağlığına Giriş. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi. Halk sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı. Ankara,1983. p4-6;p7-9;p19-21
15 Türkiye sağlık sistemi tarihçesi Türkiye sağlık sisteminin organizasyonu Prof. Dr. Nusret H. Fişek.Halk Sağlığına Giriş. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi. Halk sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı. Ankara,1983. p4-6;p7-9;p19-21 Türkiye’de Sağlık Sistemi. (içinde) Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Türkiye Sağlık Raporu 2014. Ertem M, Çan G (Eds) HASUDER Yayın No :2014-8 p:722-98 http://halksagligiokulu.org/anasayfa/components/com_booklibrary/ebooks/TSR2014T.PDF
16 Tıp ve hekimlik ile ilgili (tıp, edebiyat, sanat, sosyoloji/antropoloji) kitap sunumları ve tartışması Bologna değerlendirmesi ve geri bildirim
17 Final Sınavı Tıp ve hekimlik ile ilgili (tıp, edebiyat, sanat, sosyoloji/antropoloji) kitap raporları
18 Dönemin gözden geçirilmesi  
Ders Kitabı
  1. Chivian E, Bernstein A. Sustaining Life How Human Health Depends on Biodiversity. 1st ed. NY: Oxford University Press, Inc. 2008. ISBN 978-0-19-517509-7
  2. Millennium Ecosystem Assessment. Ecosystems and human well-being biodiversity synthesis. Washington, DC: World Resources Institute, 2005.
  3. Y Ben-Shlomo, Lecture Notes: Epidemiology, Evidence-based Medicine and Public Health, Wiley-Blackwell, 6th ed, 2013
  4. Halk Sağlığı Uzmanları Derneği (HASUDER) Türkiye Sağlık Raporu 2014. Ertem M, Çan G (Eds) HASUDER Yayın No :2014-8
  5. Thomas Percival. Medical Ethics: or a Code of Institutes and Precepts, 2014
Önerilen Okumalar/Materyaller

1. WHO/ Social determinants of health

http://www.who.int/social_determinants/sdh_definition/en/

2. CDC/ Social Determinants of Health

https://www.cdc.gov/nchhstp/socialdeterminants/faq.html

3. WHO/ Global Health Observatory (GHO) data

http://www.who.int/gho/en/

http://www.who.int/gho/countries/tur/country_profiles/en/

https://www.populationpyramid.net/turkey/2016/

http://apps.who.int/gho/data/node.country

4.Jaime Gofin,Rosa Gofin, Jones and Barlet Learning. Essentials of Global Community Health. 2011; Community characterization p:73-77.

https://books.google.com.tr/books?id=Rzuv9Pi6cBgC&pg=PA69&lpg=PA69&dq=Community+characterization+copc&source=bl&ots=TAkU2OP9A0&sig=_XR3bqjExQUNHns8FrHeGYZyO6E&hl=tr&sa=X&ved=0ahUKEwi7neHd2-vVAhWNEVAKHeCQA2UQ6AEIVjAF#v=onepage&q=Community%20characterization%20copc

5. Prof. Dr. Nusret H. Fişek.Halk Sağlığına Giriş. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi. Halk sağlığı Ana Bilim Dalı Başkanı. Ankara,1983. P3-6 p4-6;p7-9;p19-21

6. WHO/Primary health care.http://www.who.int/primary-health/en/

7. Alma Ata Declaration https://www.youtube.com/watch?v=LA_DSip5Y2I

8. Ocek Z et al. Family medicine model in Turkey: a qualitative assessment from the perspectives of primary care worker. BMC Fam Pract. 2014; 15: 38.

9. Yaman H. Primary Care in Turkey. Eurepean forum for primary care. http://www.euprimarycare.org/column/primary-care-turkey

10.https://www.youtube.com/watch?v=BCH1Gre3Mg0

11. https://www.youtube.com/watch?v=-Jw9dPYVT_Y

12. http://www.konak.bel.tr/sayfa/izmir-kadin-muzesi

13. http://www.izmirmuzesi.gov.tr/izmir-muze-mudurlugu-izmir-arkeoloji-muzesi.aspx

14. http://www.izmirmuzesi.gov.tr/izmir-muze-mudurlugu-etnografya-muzesi.aspx

15. Prof. Dr. Nusret H. Fişek.Halk Sağlığına Giriş. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi. Halk sağlığı. Ankara,1983. p4-6;p7-9;p19-21

 

DEĞERLENDİRME ÖLÇÜTLERİ

Yarıyıl Aktiviteleri Sayı Katkı Payı %
Katılım
Laboratuvar / Uygulama
Arazi Çalışması
Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği
Portfolyo
Ödev
2
30
Sunum / Jüri Önünde Sunum
Proje
Seminer/Çalıştay
Sözlü Sınav
1
10
Ara Sınav
1
30
Final Sınavı
1
30
Toplam

Yarıyıl İçi Aktivitelerin Başarı Notuna Katkısı
70
Yarıyıl Sonu Aktivitelerin Başarı Notuna Katkısı
30
Toplam

AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU

Yarıyıl Aktiviteleri Sayı Süre (Saat) İş Yükü
Teorik Ders Saati
(Sınav haftası dahildir: 18 x teorik ders saati)
18
1
18
Laboratuvar / Uygulama Ders Saati
(Sınav haftası dahildir. 18 x uygulama/lab ders saati)
18
2
Sınıf Dışı Ders Çalışması
0
Arazi Çalışması
Küçük Sınav / Stüdyo Kritiği
Portfolyo
Ödev
2
3
Sunum / Jüri Önünde Sunum
Proje
Seminer/Çalıştay
Sözlü Sınav
1
7
Ara Sınavlar
1
6
Final Sınavı
1
10
    Toplam
83

 

DERSİN ÖĞRENME ÇIKTILARININ PROGRAM YETERLİLİKLERİ İLE İLİŞKİSİ

#
Program Yeterlilikleri / Çıktıları
* Katkı Düzeyi
1
2
3
4
5
1

İnsan bedeninin normal yapı ve işlevlerini; moleküler, hücresel, doku, organ ve sistem düzeylerinde açıklar, bunları bireylerin sağlığını koruma ve geliştirmeye yönelik (beslenme, egzersiz, aşılama, ruh sağlığı, vb.) öneri, uygulamalar ve klinik durumlar ile ilişkilendirir

X
2

Hastalıkların mekanizmalarını moleküler, hücresel, doku, organ ve sistem düzeylerinde tanımlar; bunları hastalık bulguları, tanı ve tedavi yaklaşımları ile ilişkilendirerek kanıta dayalı kararlar verir.

X
3

Tıbbi karar verme sürecinde etik ilkeler, bilimsel gerçekler, yasal düzenlemeler ile hastanın biyopsikososyal ve kültürel özelliklerini göz önüne alır. Yasalar ve sağlık hizmeti sunumu uygulama standartları çerçevesinde, hastaların özerkliğine, hasta bilgilerinin gizliliğine önem verir ve saygı gösterir.

X
4

Tıbbi hataları en aza indirmek için hasta güvenliğini önceler, risk değerlendirmesi yapar, gerekli önlemleri alarak tıbbi uygulamaları gerçekleştirir ve kayıt altına alır.

5

Sağlık çalışanları, hastalar ve hasta yakınları ile saygıya dayalı, yapıcı, dil, inanç, ırk ve kültürel özelliklere saygı, empati ve özen temelinde şekillenen, güvene dayalı, açık ve etkin bir iletişim kurar.

X
6

Hastaların değerleri, inançları, öncelikleri ve gereksinimlerini gözeterek kanıta-dayalı seçenekler sunar ve tıbbi karar verme sürecine katar.

X
7

Gezegenimizin sunduğu kaynakları korur. Bunların birey ve toplum sağlığı üzerine olan etkilerini gözeterek sağlıklı yaşam biçimlerini yaygınlaştırmayı ve sağlığı olumsuz etkileyen faktörleri gidermeyi görevi sayar.

X
8

Güncel, geçerli ve güvenilir bilgilere teknolojiyi etkin kullanarak ulaşır; bu bilgileri eleştirel olarak değerlendirerek, problemlerin çözümü, kanıta dayalı tıbbi karar verme süreci, hastalıkların önlenmesi, tanısı ve yönetimi için kullanır.

X
9

Sağlık alanında bilimsel bilgi üretmek üzere sorunları tanımlar, hipotez oluşturur, araştırma ve ekip çalışması yapar, sonuçlarını analiz ederek bilgiyi paylaşır.

X
10

Kendi performansını değerlendirerek ve geri bildirim alarak, geliştirmesi gereken yönlerini ve geliştirme seçeneklerini belirler; bir plan dâhilinde uygular.

X
11

Kişisel sağlığına, güvenliğine ve görünüşüne önem verir, gerekli önlemleri alarak meslektaşlarına ve topluma örnek olur.

X
12

Yaşam boyu öğrenme ilkeleri çerçevesinde, tıbbi bilgilerini ve kendini sürekli olarak yeniler.

X
13

Sağlık alanında edinmiş olduğu profesyonel bilgi, görüş, deneyim ve değerlendirmelerini çeşitli iletişim araçları kullanarak, kurumlar, meslektaşları ve toplumla paylaşır.  Sağlık savunuculuğu yaparak, sağlığın korunması ve iyileştirilmesi amacıyla politikaların geliştirilmesine katkı sağlar.   

X

*1 Lowest, 2 Low, 3 Average, 4 High, 5 Highest